สำรวจวัฒนธรรมออนเซ็นของกุนมะ

น้ำพุร้อนที่อุดมไปด้วยแร่ธาตุของ คุซัตสึ ออนเซ็น หนึ่งในแหล่งน้ำพุร้อนที่มีชื่อเสียงที่สุดในโลกแห่งนี้เปิดต้อนรับผู้คนตั้งแต่บรรดาขุนศึกและนักรบไปจนถึงนักท่องเที่ยวในช่วงสุดสัปดาห์มานานกว่าพันปี แม้ว่าจุดกำเนิดของน้ำพุร้อนที่นี่จะหายไปจากหน้าประวัติศาสตร์ แต่ในบันทึกระบุว่ามินาโมโตะ โนะ โยริโตโมะ (ค.ศ. 1147-1199) โชกุนคนแรกของรัฐบาลโชกุนคามาคุระ เคยมาแช่น้ำพุร้อนขณะออกล่าสัตว์ในพื้นที่ คุซัตสึ ออนเซ็นโดดเด่นด้วยยุบาตาเกะ น้ำพุร้อนที่พุ่งออกมาจากพื้นดินใจกลางเมือง ที่นี่ยังเป็นจุดหมายปลายทางที่มีชีวิตชีวาสำหรับผู้ที่ชื่นชอบการแช่น้ำในสมัยเอโดะ (ค.ศ. 1603-1868) และว่ากันว่าโทกุงาวะ โยชิมุเนะ (ค.ศ. 1684-1751) โชกุนคนที่แปดของรัฐบาลโชกุนโทกุงาวะได้ทำการขนส่งน้ำพุร้อนจากคุซัตสึเข้ามายังปราสาทเอโดะเพื่อใช้เป็นการส่วนตัวอีกด้วย

คุซัตสึ ออนเซ็นได้รับการยกย่องจากนานาชาติเมื่อ Dr. Erwin von Bälz (ค.ศ. 1849-1913) แพทย์ที่ปรึกษาประจำราชวงศ์ได้ประกาศให้คุซัตสึ ออนเซ็นเป็นแหล่งออนเซ็นระดับโลก ในปี 1904 เขาเขียนไว้ว่า “นอกจากจะเป็นบ่อแช่น้ำพุร้อนที่ไม่มีที่ไหนเทียบได้แล้ว คุซัตสึยังมีภูเขาที่มีอากาศดีที่สุดในญี่ปุ่นและมีน้ำที่ใสสะอาด

น้ำพุร้อนที่มีความเป็นกรดของ คุซัตสึ ขึ้นชื่อในเรื่องคุณสมบัติในการบำบัดและต้านแบคทีเรีย รวมถึงสามารถ “รักษาความเจ็บไข้ทางกาย แต่ไม่รวมถึงความเจ็บปวดทางใจ” ค่า pH ของน้ำพุร้อนมีความเป็นกรดที่ 1.6 ถึง 2.1 (7 คือมีความเป็นกลาง) และทำหน้าที่ฆ่าเชื้อโรคได้อย่างทรงพลัง สามารถฆ่าเชื้อแบคทีเรียและจุลินทรีย์ส่วนใหญ่ที่เป็นอันตรายได้ภายในไม่กี่วินาทีหลังจากที่ได้สัมผัสกับน้ำ คุซัตสึมีปริมาณน้ำพุร้อนธรรมชาติที่ผุดขึ้นมามากที่สุดเมื่อเทียบกับบแหล่งน้ำพุร้อนแห่งอื่น ๆ ของญี่ปุ่น น้ำพุร้อนกว่า 32,300 ลิตรหลั่งไหลออกมาจากแหล่งน้ำพุร้อนหลักอย่าง ยุบาตาเกะ, ไซโนะคาวาระ, บันได, ชิราฮาตะ, จิโซ, นิกาวะ และแหล่งอื่น ๆ ทุกนาที ในน้ำประกอบด้วยกำมะถัน อะลูมิเนียมซัลเฟต และคลอไรด์ ซึ่งมีคุณสมบัติต้านเชื้อแบคทีเรียและต้านการอักเสบ เหมาะสำหรับการปลอบประโลมผิว บรรเทาอาการปวดตามเส้นประสาท และอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ น้ำที่เป็นกรดสามารถกัดกร่อนโลหะได้ ดังนั้นท่านจึงจำเป็นต้องถอดเครื่องประดับที่ทำจากโลหะออกก่อนลงแช่ในน้ำ

ยุบาตาเกะเป็นสัญลักษณ์ของคุซัตสึที่ตั้งอยู่ใจกลางเมือง น้ำร้อนสีเขียวขุ่นจากแหล่งน้ำพุร้อนไหลลงจากรางไม้ที่สร้างจากไม้สนเนื้อหนา และในตอนกลางคืนบ่อน้ำพุร้อนที่ร้อนจัดบ่อนี้จะส่องสว่าง สร้างบรรยากาศอันน่ามหัศจรรย์ ยุโนะฮานะ ("ดอกกำมะถัน" หรือเกลือแร่) จะเกิดขึ้นเมื่อน้ำพุร้อนสัมผัสกับอากาศ ตะกอนที่อุดมไปด้วยแร่ธาตุนี้เป็นของที่ระลึกยอดนิยมสำหรับใช้จำลองการแช่น้ำในคุซัตสึที่บ้าน

เมืองออนเซ็นมีห้องพักพร้อมบ่อออนเซ็นให้เลือกมากมาย ตั้งแต่โรงแรมขนาดเล็กแบบดั้งเดิมไปจนถึงโรงแรมทันสมัย บ่อแช่น้ำร้อนยอดนิยม 3 แห่งที่ต้องไปลอง ได้แก่ ออนเซ็นกลางแจ้ง ไซโนะคาวาระ, โอตากิ โนะ ยุ และโกซะ โนะ ยุ แช่น้ำรับอากาศบริสุทธิ์ที่ ไซโนะคาวาระ ออนเซ็นกลางแจ้ง (โรเท็นบุโระ) ที่รับน้ำมาจากน้ำพุร้อนบันได บ่อแช่น้ำขนาดใหญ่ที่มีการแยกฝั่งผู้ชายและผู้หญิง โอตากิ โนะ ยุ เป็นโรงอาบน้ำไม้ที่มีเสน่ห์ซึ่งท่านสามารถสัมผัสวัฒนธรรมการแช่น้ำแบบอาวาเซะยุแบบดั้งเดิมได้ โดยการแช่น้ำหลายบ่อไปตามลำดับ และแต่ละครั้งก็จะมีอุณหภูมิสูงขึ้นเรื่อย ๆ โกซะ โนะ ยุ เป็นโรงอาบน้ำอันงดงามที่สร้างขึ้นใหม่โดยการผสมผสานสไตล์ระหว่างยุคเอโดะและเมจิ บ่อหินและบ่อไม้ได้รับน้ำมาจากน้ำพุร้อนยุบาตาเกะที่มีกำมะถัน และน้ำพุร้อนบันไดที่มีคลอไรด์ซัลเฟตที่มีความเป็นกรด เพลิดเพลินไปกับความรู้สึกที่แตกต่างกันจากน้ำทั้งสองบ่อ

อิคาโฮะ ออนเซ็น มีประวัติย้อนหลังไปถึงก่อนปี ค.ศ. 759 โดยได้รับการกล่าวถึงในมันโยชู หนังสือรวมบทกวีนิพนธ์ที่เก่าแก่ที่สุดของญี่ปุ่นที่ยังหลงเหลืออยู่ เชื่อกันว่าน้ำพุร้อนก่อตัวขึ้นก่อนปี ค.ศ. 600 โดยผุดขึ้นมาจากการระเบิดของภูเขาไฟฟุทัตสึที่อยู่ใกล้เคียง อิคาโฮะ ออนเซ็นทำหน้าที่เป็นสถานพักฟื้นสำหรับซามูไรหลังสงครามนางาชิโนะในปี 1576 และมีชื่อเสียงในด้านการรักษาตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา เมืองนี้ตั้งอยู่รอบ ๆ อิชิดัน หรือบันไดหิน 365 ขั้นที่อยู่ใจกลาง ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของอิคาโฮะ ออนเซ็นมานานกว่า 400 ปี อิคาโฮะ ท่านสามารถเดินทางจากมาเอะบาชิและทาคาซากิไปยังออนเซ็นได้อย่างง่ายดาย

อิคาโฮะมีน้ำพุร้อนอยู่ 2 ประเภทคือ โคกาเนะ โนะ ยุ ("น้ำสีทอง") ซึ่งมีธาตุเหล็กสูงทำให้น้ำมีสีน้ำตาลแดง และ ชิโรกาเนะ โนะ ยุ ("น้ำสีเงิน") ที่ได้รับน้ำมาจากน้ำพุร้อนที่เพิ่งค้นพบเมื่อไม่นานมานี้ โคกาเนะ โนะ ยุเป็นน้ำพุร้อนซัลเฟตที่ไหลออกมามีสีใส ก่อนจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลแดงเมื่อสัมผัสกับอากาศ เนื่องจากมีธาตุเหล็กอยู่ในน้ำ ว่ากันว่าน้ำพุร้อนนี้ช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือด บรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ โรคข้ออักเสบ และอาการปวดตามเส้นประสาท รวมถึงช่วยบรรเทาอาการต่าง ๆ เช่น ความดันโลหิตสูงและความเครียด ชิโรกาเนะ โนะ ยุเป็นบ่อน้ำพุร้อนที่อุณหภูมิไม่ร้อนจัด และมีกรดซิลิซิก ซึ่งเหมาะสำหรับการฟื้นฟูความเหนื่อยล้าและการพักฟื้นจากอาการเจ็บป่วย ลองแช่ในน้ำพุร้อนทั้งสองประเภทเพื่อเปรียบเทียบคุณสมบัติดูสิ

มีบ่อออนเซ็นหลายประเภทให้ท่านได้ลองแช่ในอิคาโฮะ ตั้งแต่โรงแรมขนาดเล็กแบบดั้งเดิมพร้อมบ่อแช่น้ำกลางแจ้ง ไปจนถึงสถานที่ที่ทันสมัย ออนเซ็นกลางแจ้งอิคาโฮะ เป็นหนึ่งในบ่ออาบน้ำสาธารณะที่มีชื่อเสียงที่สุดในอิคาโฮะ ซึ่งนำน้ำมาจากน้ำพุร้อนโคกาเนะ โนะ ยุโดยตรง ท่านสามารถเพลิดเพลินไปกับธรรมชาติในขณะที่แช่น้ำผ่อนคลายอยู่กลางแจ้ง นอกจากนี้ยังมีน้ำพุสำหรับดื่มระหว่างทางไปโรงอาบน้ำ ซึ่งท่านสามารถลองดื่มน้ำสีทองที่มีพลังในการรักษาได้

อิชิดัน โนะ ยุ เป็นออนเซ็นแบบดั้งเดิม อยู่บริเวณด้านล่างของขั้นบันไดหิน และนำน้ำมาจากน้ำพุร้อนโคกาเนะ โนะ ยุ ลองพักค้างคืนที่นี่เพื่อให้การมาพักผ่อนครั้งนี้ของท่านคุ้มค่าที่สุด และเพลิดเพลินไปกับบ่อน้ำพุร้อนทั้งสองประเภท ที่พักยอดนิยม ได้แก่ Oyado Tamaki และ Moriaki Ryokan ซึ่งตั้งอยู่ใกล้กับบันไดหิน รวมถึง Joshin-no-sato Hibikino, Kishigon Ryokan, Hotel Matsumotoro, Chigira Jinsentei และ Ikaho Shusuien

แม้ว่าคุซัตสึ ออนเซ็นและอิคาโฮะ ออนเซ็นจะขึ้นชื่อในด้านคุณสมบัติการบำบัด แต่ก็มีแหล่งน้ำพุร้อนอื่น ๆ ซึ่งไม่เป็นที่รู้จักที่มีประวัติในการบำบัดรักษามาอย่างยาวนานเช่นกัน น้ำพุร้อนที่เชิง ภูเขาอาคางิ ดึงดูดผู้ที่ชื่นชอบการแช่น้ำร้อนมาอย่างน้อยตั้งแต่ปี 1467 ตามคำจารึกบนพระพุทธรูปผู้พิทักษ์แห่งอาคางิ ออนเซ็น ภูเขาอาคางิประกอบด้วยภูเขา 12 ลูก ที่ล้อมรอบทะเลสาบแอ่งภูเขาไฟอย่างทะเลสาบโอนุมะอันงดงาม พื้นที่นี้ตั้งอยู่ใกล้กับเมืองมาเอะบาชิ ทำให้เป็นสถานที่พักผ่อนช่วงวันหยุดสุดสัปดาห์ในอุดมคติ ว่ากันว่า ย่านออนเซ็นอาคางิ ได้รับความนิยมเรื่องน้ำที่มีคุณสมบัติการรักษามาตั้งแต่ตอนที่ไดเมียวของมาเอะบาชิสร้างโรงอาบน้ำขึ้นที่นี่ให้กับประชาชนในศตวรรษที่ 17 ย่านออนเซ็นอาคางิประกอบด้วยโรงแรมขนาดเล็ก 5 แห่งที่รับน้ำมาจากน้ำพุร้อนอาคางิ ออนเซ็น, ชูจิ ออนเซ็น และทากิซาวะ ออนเซ็น การเดินป่าและการแช่น้ำสักสองสามวันจะช่วยปลอบประโลมร่างกายและจิตใจของท่าน

บันทึกโบราณได้บรรยายถึงกลุ่มสัตว์ที่ลงแช่ในน้ำแห่งการบำบัดของอาคางิ ออนเซ็น น้ำที่มีคาร์บอนไดออกไซด์ละลายอยู่สูงนี้อุดมไปด้วยแคลเซียม โซเดียม และแมกนีเซียม ซึ่งเชื่อกันว่าสามารถบรรเทาอาการปวดตามเส้นประสาท ปวดกล้ามเนื้อ และปัญหาด้านสุขภาพอื่น ๆ ได้ น้ำที่มีพลังบำบัดสีใสจะไหลออกจากแหล่งน้ำที่อุณหภูมิประมาณ 44 องศาเซลเซียส จากนั้นจึงเปลี่ยนสีเนื่องจากแร่ธาตุในน้ำเกิดการออกซิไดซ์เมื่อสัมผัสอากาศ ท่านสามารถพบยุโนะฮานะซึ่งเป็นปรากฏการณ์ที่แร่ธาตุตกผลึกบนผิวน้ำในบ่อออนเซ็นของย่านออนเซ็นอาคางิได้บ่อย ๆ

มีโรงแรมออนเซ็น 5 แห่งในพื้นที่ โดยแต่ละแห่งมีบ่อแช่น้ำร้อนในร่มและกลางแจ้ง ซึ่งนำน้ำมาจากน้ำพุร้อนโดยตรง อาหารทำจากวัตถุดิบที่หาได้ในพื้นที่ เช่น ปลาแม่น้ำ เนื้อวัวอาคางิ เต้าหู้ที่ทำจากน้ำพุร้อน และผักจากฟาร์มท้องถิ่น ถนนบนภูเขารอบ ๆ อาคางิดึงดูดนักปั่นจักรยานจากทั่วประเทศมาเข้าร่วมงาน Akagiyama Hill Climb ประจำปี แต่นักปั่นจักรยานทั่วไปก็สามารถเพลิดเพลินไปกับถนนบนภูเขาและอากาศบริสุทธิ์ได้ โดยการเช่าจักรยานไฟฟ้าเพื่อช่วยในการปั่นขึ้นเนินเขาได้ที่ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวสวนสาธารณะอาคางิประจำจังหวัด ในช่วงฤดูหนาวตั้งแต่กลางเดือนกรกฎาคมจนถึงกลางเดือนพฤศจิกายน เมื่อทะเลสาบโอนุมะบนภูเขาอาคางิกลายเป็นน้ำแข็ง ผู้ที่ชื่นชอบการตกปลาจะพากันมาที่นี่และเพลิดเพลินไปกับ การตกปลาบนน้ำแข็ง เพื่อตกปลาวาคาซางิ หรือปลา Japanese pond smelt มือใหม่หัดตกก็สามารถสนุกกับกิจกรรมนี้ได้ ท่านสามารถเช่าทุกสิ่งที่ต้องการได้จากร้านค้าริมทะเลสาบ และยังสามารถขอคำแนะนำในการตกปลาได้ด้วย เมื่อตกปลาเสร็จแล้ว ให้นำปลาที่ท่านจับได้กลับมายังร้านเช่า ทางร้านก็จะนำไปทอดให้แบบไม่คิดเงิน

สำหรับผู้ที่มาครั้งแรก อาจจะรู้สึกว่าน้ำออนเซ็นของกุนมะร้อนมาก จึงต้องใช้เวลาพอสมควรกว่าจะชินกับอุณหภูมิ แต่ประโยชน์ของการแช่น้ำร้อนนั้นมีงานวิจัยสนับสนุนชัดเจน หากท่านรู้สึกไม่สบายหรือมีไข้ ก็ไม่ควรลงแช่ออนเซ็น ก่อนลงแช่ ท่านควรทำความสะอาดร่างกายด้วยสบู่และน้ำร้อน เพื่อช่วยรักษาความสะอาดของน้ำในบ่อ และยังช่วยให้ร่างกายปรับตัวเข้ากับน้ำร้อน ค่อย ๆ ลงแช่น้ำอย่างช้า ๆ และให้น้ำอยู่ถึงแค่ระดับหน้าอกเท่านั้น จนกว่าท่านจะชินกับอุณหภูมิ อย่าแช่น้ำนานเกินไป ประมาณ 10 นาทีคือเวลาที่กำลังดีสำหรับการแช่ครั้งแรก หากเริ่มมีเหงื่อออกมาก ก็ถึงเวลาที่จะต้องขึ้นจากน้ำ แร่ธาตุในน้ำออนเซ็นมีประโยชน์ต่อผิว ดังนั้นท่านไม่จำเป็นต้องล้างตัวหลังจากการแช่น้ำ เพียงใช้ผ้าเช็ดตัวให้แห้งก็พอ อย่าลืมดื่มน้ำหลังจากแช่น้ำทันที โรงอาบน้ำส่วนใหญ่มีพื้นที่สำหรับพักผ่อนพร้อมเครื่องดื่ม อย่าดื่มน้ำออนเซ็นเว้นแต่จะดื่มจากน้ำพุสำหรับดื่มที่เตรียมไว้ให้โดยเฉพาะ สวมเสื้อผ้าหรือชุดยูกาตะ แล้วนั่งพักประมาณ 30 นาทีเพื่อให้อุณหภูมิร่างกายคงที่ก่อนจะออกไปข้างนอก อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ มารยาทในการแช่ออนเซ็น