พบกับช่างฝีมือของจังหวัดกุมมะ

ด้วยสีแดงสดใส และสัญลักษณ์นกกระเรียนและเต่าอันเป็นมงคลที่ซ่อนอยู่บนใบหน้าที่วาดลวดลาย ตุ๊กตาทาคาซากิดารุมะ จึงเป็นที่รู้จักในฐานะ "ตุ๊กตาดารุมะนำโชค" จากเมืองทาคาซากิ ตุ๊กตาดารุมะถูกสร้างขึ้นครั้งแรกเมื่อกว่า 200 ปีที่แล้ว มีต้นแบบมาจากดารุมะไดชิ (พระโพธิธรรม) พระอินเดียในตำนานที่เป็นผู้นำศาสนาพุทธนิกายเซ็น (ฉาน) ไปเผยแพร่ที่ประเทศจีนในราวศตวรรษที่ 5 หรือ 6 กล่าวกันว่าท่านนั่งสมาธิต่อเนื่องโดยไม่หยุดพักเป็นเวลา 9 ปี ทำให้แขนและขาของท่านค่อย ๆ ลีบเล็กลง เป็นที่มาของรูปร่างทรงกลมของตุ๊กตาดารุมะ

แม้จะถูกผลักให้ล้มลง ตุ๊กตาดารุมะก็จะเด้งกลับมาตั้งตรงเสมอ สะท้อนถึงจิตวิญญาณแห่งความบากบั่นอุตสาหะ ในขณะที่ตุ๊กตาดารุมะสีแดงเป็นสัญลักษณ์ของความโชคดีและความมั่งคั่ง ตุ๊กตาดารุมะสีอื่น ๆ ก็เป็นสัญลักษณ์ของเป้าหมายเฉพาะด้านที่แตกต่างกันออกไป เช่น ตุ๊กตาดารุมะสีดำหมายถึงกิจการรุ่งเรือง สีเขียวหมายถึงสุขภาพและสุขภาวะที่ดี และสีส้มหมายถึงความสำเร็จด้านการเรียนและการสอบ ผู้ผลิตบางราย เช่น อิมาอิดารุมะนายะ (Imai Daruma NAYA) ยังสร้างสรรค์ลวดลายร่วมสมัยสำหรับการตกแต่งภายใน เช่น "ดารุมะแห่งนักออกแบบ (Designer's Daruma)" สีขาวและดำ

ที่ ไดมงยะ ในเมืองทาคาซากิ ผู้ผลิตดารุมะรุ่นที่สี่ นากาตะ ซูมิคาซุ และลูกสาวของเขา นากาตะ ชิฮิโระ อนุรักษ์ประเพณีงานฝีมือตุ๊กตาทาคาซากิดารุมะไปพร้อมกับงานฝีมือที่เกี่ยวข้อง ซูมิคาซุทำงานช่วยครอบครัวที่ไดมงยะมาตั้งแต่เด็ก ปัจจุบัน เขาวาดหน้าตุ๊กตาดารุมะทุกตัวที่ร้านผลิตทั้งหมด 70,000 ตัวต่อปี ทักษะนี้ใช้เวลาหลายปีกว่าจะเชี่ยวชาญ จนกระทั่งพู่กันเป็นราวกับนิ้วของเขาเอง

ตุ๊กตาดารุมะมีความเปลี่ยนแปลงไปเล็กน้อยตลอดหลายปีที่ผ่านมา แต่ซูมิคาซุรู้สึกประทับใจเป็นพิเศษกับเฮียกุเน็นดารุมะ ตุ๊กตาดารุมะรูปแบบหนึ่งที่เกิดขึ้นเมื่อร้อยปีที่แล้ว เขารื้อฟื้นการสร้างโครงไม้แบบดั้งเดิมขึ้นมาอีกครั้ง ซึ่งใช้เพื่อขึ้นรูปแปะกระดาษตุ๊กตาเป็นชั้น ๆ และฟื้นคืนชีวิตให้กับเทคนิคงานฝีมือเก่าแก่นี้ในฐานะโปรเจกต์ส่วนตัว

แม้ว่าซูมิคาซุจะมองว่าเป็นหน้าที่ของเขาในการอนุรักษ์ตุ๊กตาทาคาซากิดารุมะแบบดั้งเดิมแท้ ๆ แต่เขายังเชื่อว่าช่างฝีมือแต่ละคนมีอิสระในการใช้จินตนาการของตน ไดมงยะมีตุ๊กตาดารุมะสไตล์ใหม่ ๆ จำหน่าย รวมถึงดีไซน์ตามฤดูกาล อย่างไรก็ตาม ซูมิคาซุยังคงมุ่งเน้นไปที่การสร้างตุ๊กตาทาคาซากิดารุมะแบบดั้งเดิม และสอนช่างฝีมือฝึกหัดเพื่อสืบสานงานฝีมือนี้ต่อไป

"ไม่มีอะไรรับรองว่าไดมงยะจะยังคงอยู่ในอีกห้าสิบปีข้างหน้า" ซูมิคาซุกล่าว "แต่ผมได้ฝึกช่างฝีมือสามคนที่ปัจจุบันสามารถทำงานได้อย่างอิสระแล้ว ผมเชื่อว่ามรดกตกทอดของตุ๊กตาทาคาซากิดารุมะจะยังคงอยู่ต่อไป"

นากาตะ ชิฮิโระ ช่างฝีมือดารุมะรุ่นที่ห้า เคารพต่อตุ๊กตาทาคาซากิดารุมะเช่นเดียวกัน และเธอยังชอบที่จะแบ่งปันเกี่ยวกับวัฒนธรรมตุ๊กตาดารุมะไปยังต่างประเทศด้วย เธอมองว่าตุ๊กตาดารุมะที่เต็มไปด้วยความคิดสร้างสรรค์เป็นเครื่องมือทางการตลาดที่มีประสิทธิภาพในการดึงดูดลูกค้าใหม่ ๆ ด้วยดีไซน์ร่วมสมัย เช่น ตุ๊กตาดารุมะธีมซากุระ และเธอก็หวังว่าลูกค้าเหล่านี้จะชื่นชมคุณค่าของตุ๊กตาทาคาซากิดารุมะแบบดั้งเดิมด้วยเช่นกัน

สัมผัสประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของตุ๊กตาทาคาซากิดารุมะด้วยการวาดตุ๊กตาดารุมะของคุณเองโดยมีช่างฝีมือที่ไดมงยะคอยแนะนำ เรียนรู้วิธีการวาดคิ้วและหนวดอันเป็นสัญลักษณ์ของตุ๊กตาดารุมะ ซึ่งมีความหมายแสดงถึงความโชคดีและอายุยืนยาว หลังจากวาดหน้าเสร็จแล้ว ช่างฝีมือจะเขียนตัวอักษรคันจิที่คุณเลือกลงบนท้องและหลังของตุ๊กตาดารุมะของคุณ

ตุ๊กตาโคเคชิมีต้นกำเนิดในภูมิภาคโทโฮคุซึ่งตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของญี่ปุ่น และถูกผลิตขึ้นครั้งแรกเพื่อเป็นของที่ระลึกสำหรับนักท่องเที่ยวที่มาแช่บ่อน้ำพุร้อนในช่วงยุคเอโดะ (ค.ศ. 1603-1868) ตุ๊กตาทรงกระบอกที่เรียบง่ายนี้สร้างขึ้นโดยใช้เครื่องกลึงไม้ และวาดลายด้วยมือโดยมักใช้สีสันสดใส ตุ๊กตาโคเคชิแบบดั้งเดิมจากภูมิภาคโทโฮคุนั้นมักจะตกแต่งด้วยลวดลายเฉพาะของภูมิภาค

ในทางกลับกัน ตุ๊กตาโคเคชิที่ทำขึ้นในจังหวัดกุมมะมักถูกเรียกว่า โซซาคุ (สร้างสรรค์) โคเคชิ ตุ๊กตาโคเคชิเหล่านี้แสดงให้เห็นถึงทักษะและสไตล์ของช่างมือแต่ละคนอย่างชัดเจน ผู้ผลิตโคเคชิรุ่นที่สอง โอกาโมโตะ ยูจิ กล่าวว่า โอกาสที่จะได้ใช้ความคิดสร้างสรรค์นี้คือสิ่งที่ทำให้งานฝีมือมีความสนุก

การทำตุ๊กตาโคเคชิเริ่มต้นด้วยไม้ที่มีเนื้อละเอียด เช่น ด็อกวูด ซึ่งเหมาะสำหรับการกลึงด้วยเครื่องกลึง มีต้นด็อกวูดขึ้นอยู่ทั่วจังหวัดกุมมะ โอกาโมโตะ ยูจิ เจ้าของรุ่นที่สองของร้าน อุซะบุโร โคเคชิ ได้รู้จักกับไม้ชนิดนี้ครั้งแรกตั้งแต่สมัยที่เขายังเด็ก เขาเริ่มต้นด้วยการลอกเปลือกไม้ออกจากไม้ด็อกวูดด้วยมือเพื่อเงินค่าจ้างเล็ก ๆ น้อย ๆ

ในจังหวัดกุมมะ ช่างฝีมือโคเคชิมีอิสระในการนำเสนอความคิดใหม่ ๆ โดยไม่ถูกจำกัดจากประเพณีดั้งเดิม การแข่งขันประจำปีเป็นสิ่งบ่มเพาะวิธีการใหม่ ๆ และความคิดสร้างสรรค์ ข้อบังคับเดียวที่มีคือ โคเคชิจะต้องขึ้นรูปโดยใช้เครื่องกลึง ซึ่งทำให้รูปทรงพื้นฐานของตุ๊กตาเหมือนกัน

แนวทางสุดสร้างสรรค์ของอุซะบุโร โคเคชิทำให้พวกเขาได้มีโอกาสร่วมงานกับบริษัทต่าง ๆ เช่น ซานริโอ และลูคัสฟิล์ม (Lucasfilm) ในการออกแบบและผลิตตุ๊กตาโคเคชิที่ดูเหมือนตัวการ์ตูนน่าสนุก ตั้งแต่ Hello Kitty ไปจนถึง Yoda ยูจิเล่าว่า คนรุ่นใหม่มีแนวโน้มที่จะสนุกกับการสะสมสิ่งของเหล่านี้ ในขณะที่ชาวยุโรปชอบตุ๊กตาโคเคชิที่มีทรงผมแบบ "โอคัปปะ" ซึ่งเป็นทรงผมแบบดั้งเดิมของเด็กผู้หญิงในญี่ปุ่น

ยูจิสนุกกับการได้เห็นความคิดสร้างสรรค์ของช่างฝีมือโคเคชิกลายเป็นรูปเป็นร่างขึ้นมาจริง ๆ ซึ่งเป็นสิ่งที่คอยกระตุ้นเขา เขากล่าวว่า "คนรุ่นใหม่ควรสร้างสิ่งที่เหมาะกับยุคสมัยของพวกเขา ผมมีความรู้สึกแรงกล้าต่องานดีไซน์ดั้งเดิม ดังนั้นจึงยากที่จะออกนอกกรอบ แต่ไม่ใช่สำหรับคนรุ่นใหม่" ลูก ๆ แต่ละคนของเขาที่ทำงานเป็นช่างฝีมือในธุรกิจครอบครัวก็มีสไตล์ที่โดดเด่นของตัวเองเช่นกัน

นอกจากความยั่งยืนและความคิดสร้างสรรค์แล้ว โอกาโมโตะ ยูจิยังให้คุณค่ากับความรู้สึกสงบสุขและสงบเงียบที่ตุ๊กตาโคเคชิจะนำมาสู่เจ้าของในอนาคต "ขณะที่กำลังกลึงไม้ ผมจะเฝ้าดูเนื้อไม้และสี พลางคิดว่าจะวาดหน้าตรงไหนดีนะ" เขาเล่า "ผมต้องการทำตุ๊กตาโคเคชิที่มีใบหน้าสงบ การทำตุ๊กตาแต่ละตัวเป็นช่วงเวลาที่ให้ความเพลิดเพลินและปลอบประโลมใจ และผมแทบจะไม่อยากปล่อยมือออกจากพวกมันเลยตอนที่ทำเสร็จ"

ในระหว่างเวิร์กช็อปการลงสีตุ๊กตาโคเคชิที่อุซะบุโร โคเคชิ คุณจะได้เลือกรูปทรงของตุ๊กตาโคเคชิที่แกะสลักแล้วเพื่อใช้เป็นฐาน ร่างเส้นคร่าว ๆ เป็นโครง จากนั้นก็ได้เวลาลงสีตุ๊กตาโคเคชิของคุณ ช่างฝีมือจากอุซะบุโร โคเคชิจะทำการเคลือบเงาให้กับตุ๊กตาเพื่อป้องกันงานออกแบบของคุณ และคุณสามารถนำตุ๊กตาโคเคชิที่ทำเองกลับบ้านได้ในวันเดียวกัน